Christelijk kabinet doet aan abortusbootje pesten.

De Nederlandse organisatie Women on Waves ondersteunt vrouwen in landen waar abortus verboden is. Ze doet dat op uitnodiging van locale vrouwenorganisaties, vooral door actie te voeren en informatie te verspreiden, maar ze voert ook overtijdbehandelingen uit. De toenmalige D66 minister van Volksgezondheid Els Borst was de eerste minister die de abortusboot een vergunning verleende. Bij die gelegenheid bevestigde de minister desgevraagd nog eens schriftelijk dat de overtijdbehandeling niet onder de Wet Afbreking Zwangerschap viel en dus zonder de WAZ-vergunning kon worden uitgevoerd. Dat was al eerder vastgesteld door haar voorganger, minister Brinkman (1986). Bovendien was dat bevestigd door de Hoge Raad (in 1995) en later door de Raad van State (in 2006). Bij de totstandkoming van de wet, namelijk, werd al in het Memorie van Toelichting aangegeven dat de overtijdbehandeling niet onder de WAZ viel; derhalve was daar geen speciale WAZ-vergunning voor nodig.

Een paar jaar later, in 2004 verleende het ministerie van VWS aan Women on Waves (oftewel de Abortusboot) een vergunning voor het uitvoeren van abortussen op zee, maar stelde daarbij als eis dat de actiegroep alleen mocht opereren binnen een straal van 25 kilometer rondom het Amsterdamse Slotervaartziekenhuis. Dat was natuurlijk flauw van van CDA-staatssecretaris Clemence Ross, want met zo'n vergunning kon Women on Waves niet uitvaren. En dat was nu net ook de bedoeling. Women on Waves tekende beroep aan bij de Raad van State. Deze oordeelde in 2006 dat de CDA-staatssecretaris deze eis niet zo letterlijk had mogen stellen en dat zij deze beter had moeten motiveren. Kortom, de Raad van State vond het óók een beetje flauw van Ross.

Recentelijk haalde dit kabinet weer een spitsvondigheidje uit. Afgelopen mei paste de ministerraad de regeling voor zwangerschapsafbreking aan. Voortaan moest voor elke overtijdbehandeling eerst de duur van de zwangerschap worden vastgesteld in een kliniek mét abortusvergunning. In praktijk betekent dat, dat de overtijdbehandeling alleen zal worden uitgevoerd in klinieken met een WAZ-vergunning. En ook dit is flauw. Elke arts kan zelf de duur van de zwangerschap vaststellen en zal dat ook doen, voordat hij een overtijdbehandeling uitvoert. En wettelijk valt de overtijdbehandeling nog steeds niet onder de WAZ, want de wet is niet veranderd. Bij de kabinetsformatie is immers afgesproken om in deze kabinetsperiode geen ethisch gevoelige wetswijzigingen uit te voeren. Dat het kabinet het besluit aanpast alsof de wet wél is veranderd, is weer een beetje flauw. Intussen heeft de Inspectie Gezondheidszorg het OM gevraagd om Women on Waves strafrechtelijk te vervolgen, dus daar komt weer een proces aan met een zeer politiek tintje.

Het is raar, dat de christelijke partijen één ding niet onder ogen willen zien. Het is wetenschappelijk al lang en breed vastgesteld dat er één manier is om abortus te voorkomen, namelijk het breed beschikbaar stellen van betaalbare voorbehoedsmiddelen met toegankelijke informatie over het gebruik ervan. Doe je dat niet en beperk je de beschikbaarheid van veilige en medisch verantwoordde overtijdbehandeling en abortus, dan weet je waar je op aan stuurt: ongewenste zwangerschappen en illegale abortussen, met alle gevolgen van dien. Het systeem van anticonceptie bestaat als het ware uit drie treden: de eerste is voorbehoedsmiddelen, de tweede is de overtijdbehandeling en de derde is abortus. Je maakt de eerste trede, en eventueel de tweede, zo breed mogelijk om te voorkomen dat je de derde trede moet gebruiken - dus om abortus vooral voor noodgevallen te houden. Maar breed beschikbaar stellen van voorbehoedsmiddelen is niet de oplossing die christelijke groeperingen propageren. Hun oplossing gaan meer richting onthouding en seks beperken tot binnen het huwelijk. Dat dat niet werkt, heeft onderzoek ook aangetoond: juist onder jongeren die de christelijke lijn van onthouding voor het huwelijk volgen, is het aantal ongewenste zwangerschappen beduidend hoger dan bij jongeren die goed voorgelicht zijn over voorbehoedsmiddelen. Onthouding is dus contraproductief. Dat doet vermoeden dat het in de christelijke agenda helemaal niet zozeer gaat om tegengaan van abortus, maar eerder om het teruggaan naar traditionele leefwijzen, koste wat kost. Raar, dat staatsecretaris Bussemaker zich daarvoor leent. Raar, dat de PvdA zich voor dat karretje laat spannen.