Bezwaren van CDA, ChristenUnie en PvdA tegen bewaren eicellen zijn betuttelend

De regeringspartijen haastten zich afgelopen week alle drie om zich tegen het invriezen van eicellen uit te spreken. Van de ChristenUnie is dat nog wel te begrijpen vanwege haar gevoeligheid voor alles wat maar raakt aan embryo-onderzoek. Janneke Schermers (CDA) bestempelde eicel-invriezen als een luxe-behandeling. Niet alle sociale problemen moet je medisch oplossen, vond ze - en voor vrouwen die ongewenst kinderloos waren had ze een tip: je kunt ook heel gelukkig worden zonder kinderen. Dat schreef ze echt - en dat kunnen we natuurlijk met recht betuttelend noemen. Je kunt heel gelukkig worden zonder kinderen, inderdaad - maar sommige mensen worden nog veel gelukkiger mèt. En wie zal voorschrijven waar jij of ik gelukkig van zal worden?

Verwonderlijk was dat ook PvdA-kamerlid Khadija Arib het nodig vond om zelfs haar eigen staatssecretaris af te vallen. Arib pleitte voor een richtlijn waarin staat wanneer vrouwen met een kinderwens, maar zonder geschikte partner, kunnen worden geholpen. Dat ondanks het feit dat haar partij 'hechtte aan het zelfbeschikkingsrecht van vrouwen'. Pleiten voor zelfbeschikkingsrecht, maar wel bepalen wanneer kinderloze vrouwen hun eicellen mogen laten invriezen voor later? Rode Vrouw Wijnie Jabbaaij zou zich in haar graf omdraaien.

Daarnaast wezen de regeringspartijen op het gevaar van 'oude moeders' - alsof die niet meer in staat zouden zijn hun kinderen door de puberteit te begeleiden. Het is eigenaardig dat diezelfde regeringspartijen die pleiten voor langer doorwerken tot je 67-ste, omdat we 'allemaal toch ouder worden en gezonder blijven dan vroeger', opeens beginnen te sputteren als vrouwen tot hun 68-ste willen moederen. En over mannen die nu tot op hoge leeftijd vader kunnen worden en dat in toenemende mate met een 'tweede leg' ook doen, heb ik ze niet gehoord.

Als het gaat om zaken die met vruchtbaarheid van vrouwen te maken hebben - of het nu abortus is, de over-tijd behandeling of eicellen invriezen- dan roert Jan en alleman zich. Zonder - en dat is opvallend genoeg het kenmerk van alle hierboven geciteerde meningen- ook maar even het perspectief van vrouwen zelf te overwegen. Alsof die nu maar massaal hun eicellen op ijs zouden laten zetten om vervolgens een paar jaar flink te gaan feesten en er nog eens naar te komen kijken tegen de tijd dat ze 45 zijn.
Onzin: dit soort beslissingen neemt een vrouw niet lichtzinnig. En alleen al het feit dat er een hormoonbehandeling en een (pijnlijke) punctie voor nodig is, maakt dat je het niet 'eventjes' doet. Als je kinderen wilt, dan richt je je leven daarnaar in. Maar het kan nu eenmaal tegenzitten.

De behandeling van het AMC heeft iets gemeenschappelijk met de uitvinding van de pil. De mogelijkheid om eicellen in te vriezen geeft vrouwen meer vrijheid hun leven - met werk en gezin- optimaal vorm te geven, een vrijheid die mannen met hun hogere vruchtbaarheidsleeftijd al lang hebben. De behandeling helpt vrouwen het trauma te besparen van onvrijwillige kinderloosheid. Die kinderloosheid is niet een kwestie van 'jammer, pech', maar wordt veroorzaakt door biologische èn maatschappelijke ongelijkheid. In die zin heeft de mogelijkheid eicellen in te vriezen een duidelijk emancipatoir effect.

(Deze column verscheen gisteren in Trouw)