D66 slaat scherp rechtsaf

Vandaag presenteert D66 haar verkiezingsprogramma. Afgelopen zondag, echter, lichtte de voorzitter van de programmacommissie van D66, Joris Backer, alvast een tipje van de sluier op. Nouja, tipje – de hoofdlijnen van het door D66 voorgestane economisch beleid werden duidelijk.

D66 wil de verhoging van de AOW-leeftijd versneld invoeren – en houdt daarbij geen rekening met aantallen gewerkte jaren, zoals GroenLinks bijvoorbeeld wil. Daarnaast wil D66 het ontslagrecht versoepelen, en het recht op WW verder inperken. Voorzitter Bernard Wientjes van de VNO-NCW wrijft zich in de handen: dit is precies de 'hervormingsagenda' die hij zich voorstelt.

Het is grappig dat na de desastreus afgelopen regeringsdeelname van D66 onder Balkenende II, de partij nogmaals rechtsom wil. Immer, het was weinig verheffend wat D66 rondom de missie in Afghanistan liet zien, om maar te zwijgen van het achteloos inleveren van haar politieke 'kroonjuwelen'- het referendum en de gekozen burgemeester. Toch moeten we wel concluderen dat het D66 menens is met haar rechtse koers. Want kijk eens naar een ander incident dat even daarvoor plaatsvond.

In Amsterdam, waar college-onderhandelingen gaande waren met als hoofdrolspelers de PvdA en D66, werd loco-burgemeester Lodewijk Asscher door de gemeenteraad, op voordracht van de Commissaris der Koningin, verkozen tot waarnemend burgemeester. Meteen daarop kondigde de Amsterdamse D66- leider Ageeth Telleman uit de collegeonderhandelingen te stappen. Ze verwees daarbij woedend naar de 'nacht van Van Thijn', toen de PvdA Eerste Kamer fractie ooit de gekozen burgemeester torpedeerde – alsof die gister nog had plaatsgevonden in plaats van vijf jaar geleden. En terwijl een menigte verbijsterde politieke twitteraars zich afvroeg of het Telleman nu echt in haar bol was geslagen, stond Alexander Pechtold al klaar om zijn steun te betuigen aan de move. Voor wie het alsnog misverstond: de persconferentie in Amsterdam werd aangekondigd door Pechtold's woordvoerder en geleid door zijn voormalige voorlichter.

Was een dergelijk protest tegen de zogenaamde regentenmentaliteit van de PvdA nu werkelijk een breuk in de collegeonderhandelingen waard? Een loco-burgemeester die door de meerderheid van de gemeenteraad verkozen wordt tot -tijdelijk- waarnemend burgemeester, dat gebeurt toch wel vaker? Maar al gauw kwam de aap uit de mouw. Nog geen halve week later schreef het Parool dat D66 stiekem wel degelijk weer in gesprek was met die vermaledijde PvdA– het mochten alleen geen onderhandelingen heten. Nee- de hele kwestie-Asscher was één groot toneelstuk om even iets duidelijk te maken: D66 is niet, herhaal: níet de bijwagen van de PvdA.

In haar haast om zich af te zetten tegen de PvdA stelt D66 zich nu op als een ten onrechte verzelfstandigde afsplitsing van de VVD. De door Backer aangekondigde punten uit het verkiezingsprogramma geven het al aan: D66 slaat scherp rechtsaf. De partij is beslist niet meer het links-liberale alternatief waar ze zich jarenlang zo op voor liet gaan. Het motto voor de komende verkiezingen is duidelijk. Stem D66, dan krijg je de VVD er gratis bij- en Balkenende bovendien.

(deze column verscheen eerder op Joop.nl)