Crisis Pakistan op weg naar ontknoping?

President Pervez Musharraf lijkt enigszins terrein te verliezen, nadat hij afgelopen weekend de noodtoestand heeft uitgeroepen. Dat deed hij omdat het Pakistaanse Hooggerechtshof zaterdag uitspraak zou doen over de legitimiteit van zijn deelname aan de verkiezingen voor het presidentsschap terwijl hij tegelijk legerleider is. Hij had redenen om te vrezen dat die uitspraak in zijn nadeel zou uitvallen: beide petten tegelijk dragen is ongrondwettelijk. Leden van het hoogerechtshof zijn intussen vervangen.

De Democraten ijveren er nu voor om Pakistan te korten op steun voor haar defensieapparaat -maar liefst 135 miljoen dollar per maand. (Nederland heeft overigens haar ontwikkelingshulp al bevroren.) Het is nog zeer de vraag of de regering-Bush dat inderdaad zal doen. Tot nog toe blijft het van de kant van de Amerikanen bij nerveuze diplomatieke druk om het uniform aan de wilgen te hangen en de verkiezingen toch vooral door te laten gaan. Maar de acties van Musharraf betekenen meer werk voor politie en leger, en minder aandacht voor de tribal areas in het westen van Pakistan waar de Taliban al lange tijd invloed winnen: al met al niet best voor de war on terror.

In plaats van het meteen met hem op een akkoordje te gooien, heeft Benazir Bhutto (PPP, Pakistan Peoples Party) vast haar aanhangers de straat op gestuurd. Gevaarlijk klusje voor die aanhangers (overigens merendeels uit het armste deel van de bevolking), want het leger is hardhandig. Bhutto wil voorkomen dat Musharraf de verkiezingen, gepland voor 15 januari, opschort en is waarschijnlijk bezig de druk op de generaal op te voeren om haar onderhandelingspositie te versterken. Vrijdag is een grotere demo gepland. In de New York Times schreef Bhutto een opiniestuk om Bush ertoe te bewegen zijn steun aan Musharraf op te geven. Ook de eerst met Bhutto gebrouilleerde voormalige president Nawaz Sharif (die afgelopen september een poging deed terug te keren in Pakistan maar oververrichterzake moest terugkeren) riep de VS op om haar steun aan Musharraf in te trekken en zet nu ook zijn kaarten op Bhutto. Het lijkt erop dat beiden -Bhutto en Sharif- de positie van Musharraf beoorelen als verzwakt.

Pakistan's advocaten en mensenrechtenactivisten en meer liberale oppositieleiders protesteren luidruchtig. Binnen Pakistan hangt Musharraf's positie echter vooral af van de steun van het leger. Het leger heeft een groot aandeel in de economische positie van Pakistan. De onlusten duren nu al maanden en dat is slecht voor de investeringen. Langzamerhand groeit de verwachting dat de militairen de crisis zullen beslissen en Musharraf zullen overtuigen af te treden. We zullen zien.