Linkse Leegte 1

Vandaag was ik in het kader van het weekendintellectualisme bij een bijeenkomst van de Linkerwang. Onder andere traden daar op Dick Pels en Femke Halsema. Het ging over de Leegte van Links, en veel over vrijheid. Dick Pels memoreerde de beschuldiging van rechts dat Links zich in de jaren zestig en zeventig teveel had ingezet voor vrijheid en individualisme, zonder zich te bekommeren om de schaduwzijden: consumentisme en gebrek aan gemeenschapszin en normenenwaarden. Links vindt altijd dat het neoliberalisme met haar "gewoon jezelf zijn" dat vrijheidsideaal geperterteerd heeft, maar, betoogde Dick Pels, dat past gewoon goed op het jaren zestig-denken met zijn nadruk op genieten. Al gaf hij toe dat hij nog niet goed doordacht had hoe.

De schaduwzijden van individualisering, zei Pels, kunnen worden opgevangen door een "socialisme terwille van het individualisme" (Jacques de Kadt). Dat betekent dat herverdeling van weelde en bezit moet plaatsvinden om mensen bestaanszekerheid te bieden, zodat ze ook echt vrij kunnen zijn. Immers, betoogde hij: een voldoende mate aan bestaans- en persoonlijke zekerheden stelt mensen in staat om met bijvoorbeeld culturele en sociale onzekerheden om te gaan. Als je je verzekerd weet van voldoende inkomen, durf je ook bijvoorbeeld ondernemender en non-conformistischer te zijn. En dat zou wel eens, in deze tijd van globalisering en kennismaatschappij, een heel goede karaktertrek kunnen zijn.