Saturday, April 04, 2020

Zaadjes voor het leven na Corona: lokale economie


Toen ik net gemeenteraadslid was, sprak ik een keer met Robin Berg. Robin Berg is een visionaire ondernemer die de daken van Utrecht vol legt met zonnepanelen en die koppelt aan de batterijen van elektrische auto's. Dan maakt het niet uit als de zon niet schijnt, je hebt toch stroom. En batterijen van elektrische auto's zijn zo krachtig, dat je huishouden er op kan draaien. Zeker als je ze koppelt in een netwerk.


Een ding dat Robin tegen me zei, staat me jaren later nog bij. Hij zei: als je de daken van huizen vol legt met zonnepanelen, dan betekent dat dat de geld-uitwisseling plaatselijk blijft. Ik lever stroom aan jou, jij betaalt mij daarvoor. In de oude, centrale economie vloeit het geld naar de energiemaatschappij, of naar Shell, en daarna vaak het land uit.  
Naar aandeelhouders en belasting-paradijzen. Naar luxe goederen en dure appartementen in louche oorden als Dubai. In goederen die geen echte waarde toevoegen aan de maatschappij, omdat ze alleen maar duur zijn vanwege hun imago. Hoe dan ook - het geld vloeit weg van jou en mij.


Het heeft me enorm bezig gehouden, ook toen ik ging werken aan het verbinden van voedselteelt rondom de stad met klanten in de stad. Lokale voedselketens, waardoor het voedsel niet ver hoeft te reizen, en bovendien transparant is waar het vandaan komt en hoe het geteeld is. Mijn Natuurwinkel had groenten direct van een boer in Haarzuilens. Ook weer zo'n voorbeeld waarbij het geld in de regio blijft.


Er is onderzoek naar gedaan, veel zelfs. Op het moment dat geld bij grote bedrijven terecht komt, dan verdwijnt het, zoals ik hierboven al beschreef. Als burgers, gewoon jij en ik dus, ons salaris gestort krijgen of een rekening betaald krijgen, dan geven we het meestentijds uit in de buurt. Om boodschappen van te doen, kleren van te kopen, reparaties van te laten doen, etcetera. Mijn geld gaat veel naar ZZP-ers, bio boodschappen, zo veel mogelijk kleine winkels.
En je ziet meteen het duurzame effect. Want de kapster doet weer boodschappen bij de buurtsuper, de ZZPer betaalt de contributie van de lokale sportvereniging, etcetera. Het geld levert meerdere keren waarde op in de stad. Daarmee versterkt het de lokale economie. Maar, en dat is net zo belangrijk, het versterkt tegelijk ook de lokale gemeenschap.
Kijk, zo werkt dat:


En toen Robin me dit vertelde, zag ik ook in een flits waarom het zo enorm belangrijk is. Een centraal geleid systeem lijkt stabiel – maar is het niet. Niet in tijden van crisis. En het verdeelt de energie, of de waarde, niet gelijk: die vloeit naar boven (als je het pyramidevormig voorstelt), of naar het midden. Een decentraal systeem, of een aantal decentrale systemen die gekoppeld zijn, kan veel schokken verdragen, omdat de verbindingen veel diverser zijn.
Dat dus. En nu is het Corona; en ik weet niet hoe het met jullie is, maar ik waardeer de winkels in de buurt twee keer zo sterk. Nu ging ik al nauwelijks meer naar het stadscentrum, maar des te meer waardeer ik nu het brood van de Veldkeuken, mijn plaatselijke kapper die helaas nu dicht is, de buurtsuper, de biowinkel.

Wat we nu doen, dat bepaalt hoe de wereld er straks uit ziet. Waar we kopen, bepaalt wie er gaan overleven. Dus hoeveel ik ook houd van internetshoppen, ik begin me te realiseren dat ik beter lokaal kan gaan kopen. De eerste zaadjes voor de wereld na Corona.
Gelijk daar bij woord gevoegd en een opruiend boek gekocht.



En ja, de biomarkt in Utrecht op vrijdag is momenteel gewoon open. En ik heb meteen de daad bij het woord gevoegd, twee boeken besteld bij boekhandel Savannah Bay. Eentje kon gelijk mee. De ander komt woensdag. Ze bezorgen zelfs thuis met de fietskoerier, als je niet naar buiten wilt!