GroenLinks 2.0

The day after. We hebben een nachtje kunnen slapen en kijken terug op wat er gister gebeurde. Een partijraad die live te volgen is op Politiek24, dat is zoiets als het CDA congres dat de hele dag op tv is - verspilling van zendtijd. Maar goed.
Die ochtend was ik naar de partijraad gefietst met drie punten in mijn hoofd: snel een congres, maar niet te snel want het moet wel zorgvuldig voorbereid worden. Het zou goed zijn als de voorstellen van de commissie-van Es meegenomen konden worden, maar als dit alles voortsuddert tot maart is dat te lang. Dus liefst rond kerst of net na nieuwjaar. Ten tweede, het huidige partijbestuur kon dat congres niet voorbereiden dus dat moest door een ander groepje gebeuren. En ik wilde heel graag in de aanloop naar de volgende Kamerverkiezingen een lijsttrekkersverkiezing waaraan kandidaten kunnen van binnen en van buiten de huidige fractie.

Snel een interimbestuur. Wel, ik werd min of meer op mijn wenken bediend. Heleen Weening kreeg het woord en kondigde haar aftreden aan. Het partijbestuur trad met haar af. Zij namen hun verantwoordelijkheid en dat valt te prijzen. Daarmee haalden ze meteen de angel uit de situatie. En Margriet Jongerius, voorzitter van de toezichtscommissie kondigde vervolgens precies aan wat ik gehoopt had. De Toezichtsraad benoemt zo snel mogelijk een interimbestuur, dat een congres gaat uitschrijven. De aankondiging staat al op de website, wie wil kan zich aanmelden. Tsja, vervolgens kwam er nog wat gedoe met subgroepjes, stellingen en stemmen. Natuurlijk, het punt van de open lijsttrekkersverkiezingen werd breed onderschrevenen: dat hoort immers bij GroenLinks maar is niet altijd praktijk helaas.

Maar de subgroepjes, stellingen en stemmen, hoe keurig ook, kunnen niet verhullen dat we nog vragen hebben bij GroenLinks. We weten bijvoorbeeld nog niet wie gelekt heeft uit het partij-top-overleg, met de bedoeling de val van Jolande te bewerkstelligen. Dat een select, ongekozen groepje blijkbaar heel belangrijke beslissingen neemt, riep ook vragen op (hier verwoord door Selçuk). Ik begrijp dat het soms nodig is om informeel te kunnen praten over de te volgen strategie, maar houd het transparant en maak op zijn minst wereldkundig dat een dergelijk groepje bestaat en wie erin zitten.

Nog niet uit de gevarenzone. Terwijl het zo te zien aanmeldingen regent bij de toezichtscommissie, houd ik mijn hart vast. Want het is een verschrikkelijk lastige klus die dit interimbestuur staat te wachten.
Het behelst namelijk veel meer dan het voorbereiden van voorstellen voor het congres. Want je moet deze periode de Commissie-Van Es begeleiden en alleen dat al is best tricky. Hoeveel kan de commissie benoemen zonder dat het publicitair explosief wordt, hoeveel moet zij juist wel benoemen omdat de leden wel recht hebben op transparantie?
Daarbij komt dat de fractie nog niet stabiel is: er is heel veel gebeurd,  en waarschijnlijk zijn de onderlinge verhoudingen ook wel enigszins geschokt. Ik hoop van harte dat morgen Bram gekozen wordt als fractievoorzitter, want hem acht ik in staat om de fractie in rustiger vaarwater te krijgen, en dat is momenteel heel belangrijk.
Daarnaast moet dit interimbestuur een eerste reorganisatie-plan maken voor het Landelijk Bureau - en daar moet een visie achter zitten hoe de partij er de komende jaren uit moet zien. Niet gemakkelijk: het gaat om banen en mensen die zich met hart en ziel hebben ingezet voor de partij.
En tenslotte bemoeien zich veel oudgedienden met de gang van zaken rond de partij. Dat heb je in onzekere tijden, maar de fractie en het volgend bestuur moet goed kunnen functioneren: zij moeten met een schone lei kunnen beginnen.

Kortom: heel veel werk en ook risicovol. Echt goede kandidaten, gezaghebbende GroenLinksers die die crisisbestendig zijn, verstand hebben van hoe media functioneren, van financiën en van organisaties, die goede teamspelers zijn en ook weer terug kunnen treden als de klus geklaard is, tsja, die hebben meestal al een goede functie en zullen zich niet gauw aanmelden omdat het afbreukrisico groot is (stiekem ben ik dus mensen aan het benaderen...).

GroenLinks 2.0. En dan. Over een paar maanden, als de Commissie-van Es met haar rapport komt, zal het media-gewijs nog een keertje bal zijn. Daarna zal het pas rustig worden, hopelijk. Wat kunnen wij, gewone leden, in de tussentijd doen? Nadenken over GroenLinks 2.0,  zoals Wethouder Jan van der Meer (Nijmegen) het noemt. Met zijn eerste statement ben ik het vast eens: GroenLinks 2.0 zal gezellig zijn of zal niet zijn. Daarnaast moeten we kijken naar de informele machtsstructuren binnen onze partij. want ik ben het eens met Jasper Fastl die op de partijraad de afgetreden partijvoorzitter Heleen Weening bedankte. Het partijbestuur draagt nu de zwarte piet, maar het is natuurlijk ook een honds-moeilijke klus geweest de afgelopen maanden, vooral omdat er zo veel krachten werkzaam waren langs informele wegen.
De nieuwe organisatie moet sterk genoeg zijn om weerstand te bieden tegen onzichtbare macht. Hoe moeten we dat aanpakken? Dat regel je niet met procedures; wel met een partijcultuur waarin transparantie en het fatsoenlijk behandelen van mensen bovenaan staat. En de enigen die dat kunnen bewerkstelligen, GroenLinksers, zijn wij zelf: we moeten mensen erop aanspreken als wij vinden dat er teveel informeel bekokstoofd wordt, of onfatsoenlijk met mensen omgegaan. Zullen we dat ook afspreken?