Kleine politieke analyse vanuit de linkerhoek.

Het stof is weer een beetje neergedwarreld. Mijn bureau ligt vol met kranten. De meest indringende kop: 'PVV na winst tweede partij'. Een GroenLinks-speldje herinnert nog aan de uitslagenavond - de eerste keer in vele jaren dat we weer volop konden juichen. Geheel volgens verwachting heeft D66 flink gewonnen, maar schokkend is het verlies van de PvdA.



Ruim baan voor Wilders! Ja, dat de PVV groot zou worden was verwacht. De komende tijd zal dat ook alleen maar erger worden. Het heeft veel te maken met dat Wilders nog steeds kan roeptoeteren wat hij maar wil, en te weinig weersproken wordt. Het slotdebat nog eens afkijkend, wordt daar uitermate duidelijk. Wilders roept dat hij zich in het EP nergens bij gaat aansluiten, want hij wil onafhankelijk blijven. Femke Halsema wijst hem er fijntjes op dat hij dan ook niets voor mekaar zal krijgen, aangezien je als onafhankelijk parlementslid nauwelijks spreektijd en faciliteiten krijgt. Zodra duidelijk wordt wat ze gaat zeggen, begint Wilders onbeschaamd hard over haar woorden heen te roepen. Gespreksleider Ferry Mingelen grijpt niet in, zoals hij Wilders überhaupt het hele debat dienstbaar de ruimte geeft. Onthutsend, noemt Thijs Niemantsverdriet van Vrij Nederland dat, en dat is het ook. Is dit de manier waarop de media de komende tijd met Wilders zullen omspringen?

Verongelijkt geroeptoeter. Wilders riep op tot het vertrek van dit Kabinet, terwijl hij goed weet dat dat ongebruikelijk is -een kabinet dat laag staat in de peilingen blijft juist zitten- en dat die oproep niet nagevolgd zal worden. Daarmee zweept hij zijn aanhang verder op, die het geen bal kan schelen of wat hij roept reëel is of niet. Ik voorspel al wat Wilders volgende stap zal zijn. Hij gaat over een maandje of twee luid klagen over dat zijn partij van het Europees Parlement geen voorzieningen krijgt en geen spreektijd. Dat ze hem discrimineren en dat er een cordon sanitaire om zijn partij heen ligt. En zijn achterban, die die half verongelijkte, half uitdagende slachtofferrol ('ik tegen de rest van de wereld') geweldig vindt, loopt weer met hem weg.



Nog meer winst voor PVV. Ook de resultaten bij de volgende verkiezingen tekenen zich al af. Wilders zal nog meer winnen. Het CDA blijft -door haar grootte- de enige partij waarmee Wilders kan regeren. En móet regeren - want hij moet toch eens door de mand vallen. Daarop vooruitlopend, zal Wilders zoals Pim Fortuijn vóór hem, een niet-aanvalsverdrag sluiten met het CDA. Hij zal juist vooral de aangeslagen PvdA aanvallen - die, zoals Bos zelf al voorspelt- zal verliezen. De PvdA lijkt de kluts werkelijk volledig kwijt te zijn. De vraag is ook of het slim was van de PvdA om de PVV al zo vroeg uit te sluiten - maar gedaan is gedaan. Dat de partij ook nog bevolkt wordt door mannetjesputters als Jacques Monasch die maar wat roepen, helpt ook niet.
En de VVD, achja de VVD. Dankzij Van Baalen is het verlies beperkt gebleven. Maar bij de 2e Kamerverkiezingen is het weer Rutte. Wilders zal met plezier 'hoe heet die partij ook weer? Oja, de VVD' verder op achterstand zetten.

GroenLinks en D66 op winst. Dat Wilders het daarnaast op de bestuurskunde-doctorandussen met designbrilletjes en Prius-rijders heeft gemunt, zal respectievelijk D66 en GroenLinks alleen maar goed doen. GroenLinks hóefde Wilders al niet eens uit te sluiten: dat deed de PVV-leider zelf al, zoals in het slotdebat nog eens duidelijk werd. GroenLinks en D66 hebben nu duidelijk gewonnen en beide partijen zullen de winst zeer waarschijnlijk doorzetten. De PvdA werd deze verkiezingen al leeggegeten door D66 en GroenLinks. De PvdA is simpelweg geen geloofwaardig alternatief meer op links.



Krachtenveld. Het krachtenveld bij de komende 2e kamerverkiezingen kun je dus uittekenen. PvdA en VVD blijven klein, het CDA maakt zijn reputatie als vluchtheuvel waar en vormt met de PVV en eventueel een derde partij een regering. De oppositie zal komen van een sterke linkervleugel, bestaande uit GroenLinks en D66. De SP zal - zo lang Jan Marijnnissen zijn ego nog niet kan beteugelen, klein blijven. Marijnissen is helaas de vloek die op het leiderschap van Agnes Kant ligt (naast haar chronisch slechte humeur dan).

De PVV moet regeren! Regeren, dat wordt de grote test. Er zijn natuurlijk twee opties. De eerste optie is dat de PVV à la de LPF, vergruizelt en aan onenigheid ten onder gaat. Maar dat geloof ik niet. Wilders heeft het zaakje veel te goed in de hand. De tweede optie is waarschijnlijker. De PVV wordt 'fatsoenlijker' en 'realistischer' en stelt daarmee onherroepelijk haar achterban teleur. De oppositie zal niet ophouden erop te wijzen dat Wilders zijn beloften niet houdt - en dat die beloften ook überhaupt helemaal geen goede oplossing waren. Rotzooi in de wijken los je niet op door alle buitenlanders uit te zetten, maar door de wijken op te knappen en er met politie en instellingen aanwezig te zijn: scholen, gezondheidszorg, buurthuizen. Werkeloosheid los je niet op door de Polen terug te sturen en Brussel te sluiten, maar door banen te scheppen en door een brede, goed gereguleerde Europese markt.



Moeizaam. Hoe dan ook, we zitten straks met een moeizaam functionerend kabinet. Want Wilders zal zijn speelruimte zo groot mogelijk willen houden en blijven roeptoeteren, wat hem door het CDA niet in dank zal worden afgenomen. Na dat kabinet zal Nederland gespleten achterblijven. De oppositie heeft behoorlijk vrij schieten. Links, met name 'modern links', zal met GroenLinks en D66 groot worden. Maar aan de andere kant zal er sprake zijn van veel ongekanaliseerde onvrede onder de lager opgeleide bevolking - een soort onverzadigbare verongelijktheid. Die groep heeft inmiddels een fikse hekel aan alles wat met regels te maken heeft -Wilders stoort zich ook nergens aan- en alles wat 'intellectueel' of overheid is -Wilders zet nu al de anti-campagne in.

Nieuwe PvdA. Het is daarom te hopen dat de PvdA zich in de tussentijd opnieuw weet uit te vinden, zodat ze opnieuw de kiezers kan terugwinnen die ze kwijtraakte aan Wilders. Het regenteske en arrogante moet eraf want dat is na Fortuijn nog onvoldoende gebeurd. De PvdA zal zich opnieuw moeten presenteren als degene die opkomt voor de belangen van wat vroeger de arbeiderklasse en de middenklasse heette. Dat is een even dringende als enorme opgave. En dat zal onder een nieuwe leider moeten gebeuren, want Bos is na een korte opleving als bankenredder nu echt uitgerangeerd. Hans Spekman lijkt me een hele goede kandidaat.
Ik zie dus, kortom, een mooi links kabinet opdoemen - alleen nog niet nu.