Thursday, January 15, 2009

The Great Reset


Control-Alt-Delete, de toetsencombinatie waarmee je je compleet vastgelopen computer weer op nul zet, reset zoals dat heet. Alle gegevens, voor zo ver niet opgeslagen, worden gewist. Terug naar af en helemaal opnieuw beginnen. Richard Florida, wereldwijd bekend van zijn boek 'The Rise of the Creative Class' heeft deze benaming, The Great Reset, gekozen voor de economische crisis waar we sinds een paar maanden middenin zitten. Niet alleen het financiële systeem zal veranderen, zegt Florida, maar ook onze manier van consumeren, zelfs onze levensstijl. Want de kredietcrisis is immers niet de enige crisis waarmee we te maken hebben. De klimaatcrisis, de energiecrisis en de voedselcrisis zijn er nog steeds, en ze zijn allemaal met elkaar verweven.

Maar hij heeft politiek de wind mee, Richard Florida, want Barack Obama heeft aangekondigd dat duurzaamheid één van zijn economische speerpunten wordt, onder andere door investeringen in groene energie en het creëren van vijf miljoen groene banen. En wat nog belangrijker is, de tijdgeest is er klaar voor. De verandering van levensstijl die Florida voorziet, zit al een tijdje in de lucht. Trendonderzoeken geven aan dat een hang naar authenticiteit die al aanwezig was, wordt versterkt door de kredietcrisis. De graaicultuur bleek niet te berusten op échte prestaties en verdiensten, de hedge funds en sub-prime mortgages bleken monopoliegeld. En nu willen we wel investeren, maar op basis van werkelijke, tastbare waarde. De herkomst van wat we eten, wat we dragen, wat we kopen is weer belangrijk. Niet voor niets zijn de banken die duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid hoog in hun vaandel hebben staan -zoals ASN, Triodos- juist de banken die momenteel de beste zaken doen.

Deze week presenteerde het Office for Metropolitan Architecture, het wereldberoemde architectenbureau van Rem Koolhaas een plan (PDF-alert) voor een enorme ring van windmolenparken in de Noordzee. Een ring van kabels moet de windmolenparken van de zeven Noordzeelanden met elkaar verbinden zodat een stabiel netwerk ontstaat. Iedereen die wil – of het nu een kleine coöperatie is, een bedrijf, een stad of regio kan een enkele windmolen of een heel park neerzetten en gewoon inpluggen. De Noordzee als duurzame accu van Europa. Aan visie en vermetelheid in ieder geval geen gebrek: dit is zo'n typisch 'Yes we can'-project. Een paar dagen later presenteerden de FNV samen met Natuur en Milieu een groen banenplan. Honderduizend groene banen erbij, een beetje á la Obama.

'Nederlanders zijn gewend om harder te trappen als de wind tegen zit - dat zit in ons karakter', zei Balkenende onlangs. Maar er is meer dan 'harder trappen', meer dan alleen een strategie te vinden om die ene crisis te overleven. De deze week gepresenteerde groene initiatieven geven de denkrichting aan. Misschien zijn het wel dit soort gedurfde vergezichten die leiden tot de systeemveranderingen die we nodig hebben. Tot the Great Reset.