licentiehouders van Al Qaeda (2)

Bin Laden: ijzersterk merk.

Dat Bin Laden een intelligente, strategisch denkende man is, dat wisten we al. Jaren, zo niet decennia sluimerde in de moslimwereld ressentiment over de Amerikaanse weigering om iets te doen aan de conflicten rond Kashmir en Palestina. Bin Laden sloeg toe toen de verontwaardiging binnen de Arabische wereld over het Palestijnse conflict op zijn hoogtepunt was en presenteerde zich daarmee als de strijder voor de Islam. Hij was degene die op het idee kwam om terroristische aanslagen niet meer te plegen in de Philipijnen of Egypte, maar in de VS. In één klap veranderde het imago van het moslimterrorisme van een paar iritante maar kleine krabbelaars in dat van een tegenstander van wereldformaat.

franchiseorganisatie
We blijven nog even bij de NYRoB want dat heeft ook een prettig artikel over Jihadism en de manier waarop al-Qaeda het gebruikt. Eerder had ik het hier over al-Qaeda als een soort van franchise-organisatie. Het idee blijkt trouwens niet van Rik Coolsaet maar van Gilles Kepel in zijn boek "The War for Muslim Minds". Al-Qaeda is een uitermate los georganiseerd netwerk, waarbij Bin Laden eigenlijk het logo en de basiskennis levert aan verder onafhankelijke ondernemers, met als belangrijkste exportproduct martelaarsschap. Dat laatste krijgt natuurlijk alleen betekenis als er flink wat media-aandacht voor is en in het bespelen van de media is al-Qaeda een meester. Ietwat cynisch zou je kunnen zeggen dat elke aanslag een perfecte mediacampagne is.

Jihad en jihad
Dit is ook een ander 'jihadism' dan de traditie voorschrijft, vindt Kepel en hij wordt daarin gesteund door ettelijke andere auteurs: Marc Sageman in "Understanding Terror Networks"; Fasial Devji in "Landscape of the Jihad". De traditionele Jihad wordt uitgeroepen door de leider van de Islam, de Saoedische koning. Al Qaeda presenteert de Jihad als de plicht voor iedere individuele moslim. Daarmee wijkt Bin Laden's Jihad af van de traditie. Het zou wel eens zijn, aldus Kepel en Sageman, dat dat een belangrijke factor is waarom de traditionele Islam zich uiteindelijk af zal keren van Bin Laden. Juist in reactie op al-Qaeda's extremisme zijn bepaalde fundamentalistische bewegingen zoals de Moslimbroederschap al aan het bewegen richting meer openheid. Het zou wel eens kunnen zijn dat al-Qaeda ongewild de factor is die democratisering in de Moslimwereld echt in gang zet.

Oosterse vechtsport
In die zin draagt al-Qaeda dus actief bij aan haar eigen ondergang. Je zou haast denken dat de Amerikanen dat proces alleen nog maar een duwtje hoeven te geven. Maar dàt doen ze dus niet. Blunders zoals Abu Graib, Guantanamo Bay, en de standvastige steun aan Israel's politiek ten aanzien van de Palestijnen zijn juist en steun in de rug van al-Qaeda. Je zou die Amerikanen toch een lesje Oosterse vechtsport gunnen: altijd meebewegen met de vijand en zijn kracht tegen hem gebruiken, in plaats van confrontatie.
Vooralsnog , stelt Kepel, is het oplossen van het Palestijnse conflict en de kwestie Kashmir, gecombineerd met minutieus en tijdrovend inlichtingenwerk de meest veelbelovende strategie voor het bestrijden van terrrorisme.

En enigszins naief vindt Kepel dat een multicultureel Europa een hybride en vreedzame co-existentie van de twee culturen kan bewerkstelligen. Mijn God, en we moeten ook al de voormalige Oostbloklanden opstoten in de vaart der volkeren, Turkije opnemen opdat een democratisch bruggenhoofd ontstaat in de Arabische wereld en Kyoto-doelstellingen halen.