Intelligently Designed Minister?

Vorige week, net terug, las ik in de Volkskrant dat Minister Maria van der Hoeven van OCW gepleit had voor een serieus debat tussen wetenschap en religie over de scheppings'theorie'. Al eerder had ze op haar weblog laten weten veel voor die stroming te voelen. Ik maakte me er niet zo druk om. Het leek me zo'n onzin. Maar vandaag meldt de Volkskrant dat ze het Kabinet mee krijgt. 'Want', aldus Balkenende, 'dan kunnen we moslims in de discussie betrekken.'
Gek, ik zou moslims toch bij héél andere discussies willen betrekken, niet bij één die ons vier eeuwen terug zet.

"Bovendien", vond Balkenende, "het gaat ook over de vraag of wetenschap waardevrij kan zijn." Met andere woorden, als wetenschap niet waardenvrij zou blijken te zijn, dan moet ook volstrekte onzin als de scheppings'theorie' onderwezen kunnen worden?

Waardenvrij?
De vraag die Balkenende opwerpt, is al lang geen vraag meer. De discussie over waardenvrije wetenschap is al lang gevoerd - en al lang heeft de wetenschap erkend dat zij niet waardenvrij is. En manieren gevonden om daarmee om te gaan. Bijvoorbeeld: het moet altijd duidelijk zijn welke onderzoeksmethode je hebt gebruikt, wat je statistische bewekingen zijn. En onderzoek moet altijd repliciceerbaar zijn en dan dezelfde data opleveren. Wie zich niet aan deze regels houdt, ondervindt de gevolgen: bij ernstige overtredingen wordt het onmogelijk nog te publiceren en dus je wetenschappelijke carriere voort te zetten. Helemaal waardevrij is de wetenschap niet - maar zij heeft gedragsnormen ontwikkeld om te waarborgen dat ze transparant is en geen complete onzin verkondigt. Belangrijk, omdat wij op wetenschappelijk onderzoek moeten kunnen vertrouwen. Bijvoorbeeld omdat medische behandelingen erop gebaseerd worden. Om maar iets te noemen.

Creationisten
Al enige jaren proberen de zogenaamde creationisten zich een plek te veroveren in de wetenschap en -erger- in de schoolboeken. Daarbij gebruiken ze geen nette wetenschappelijke methoden. In zogenaamd wetenschappelijke documentaireswordt betoogd dat de stegosaurus, brachiosaurus en allosaurus niet miljoenen jaren, maar hooguit een paar duizend jaar geleden zijn uitgestorven. Citaten van wetenschappers worden zo uit hun verband gerukt dat het lijkt alsof Steven Jay Gould de evolutietheorie ondergroef - niets is minder waar. Organisaties als Scientific American zijn pagina's en pagina's kwijt om deze onzin te weerleggen - maar intussen blijft de indruk staan dat "er toch iets aan de hand is". En dat is precies de bedoeling. De publieke opinie wordt gebruikt om zich een plaats in de wetenschap te veroveren - die weer wordt gebruikt om zich een plaats op het lesrooster toe te eigenen. Daarom is de opmerking van Balkenende een gotspe. Het is een doorzichtige poging om een zeer betwistbaar stukje ideologie een officieel aanzien te geven. Het behoort niet tot de taken van een Kabinet, om dergelijke "debatten" te sanctioneren.