Nederland in 2020

Het SCP publiceert elke twee jaar een uitgebreid rapport over ontwikkeligen en trends in de Nederlandse samenleving. Gister werd het nieuwste rapport gepubliceerd. Het NRC wijdt gister en vandaag twee volle pagina's aan het boekwerk.

Wat opvalt is de zorg die uit het rapport spreekt. Men maakt zich zorgen over criminaliteit, normen en waarden, de sociale zekerheid, de veiligheid en de 'buitenlanders'. Nederlanders blijken te hechten aan vrije tijd. Daar wordt nogal schamper over gedaan tegenwoordig, maar het gaat om essentiële dingen: Nederlanders willen meer tijd voor kinderen en vrienden. Maar ze zijn bang dat ze juist minder tijd krijgen omdat de werkdruk omhoog gaat en de sociale zekerheid en de zorg achteruit kachelen.

Als toekomstbeeld geven Nederlanders duidelijk veel meer de voorkeur aan een samenleving met 'gevoel voor gemeenschapszin' dan aan een 'prestatiemaatschappij'. Dick van Eijk haalt in het NRC twee andere wetenschappers aan die onderzoek doen naar veranderingen in de maatschappij, de socioloog Inglehart en de econoom Geert Hofstede. Volgens Inglehart is de Nederlandse maatschappij in snel tempo postmaterialistisch geworden. Nederlanders vinden hun welvaart zo vanzelfsprekend, dat ze andere dingen belangrijker gaan vinden- geld alleen maakt niet gelukkig. Geert Hofstede schetst Nederlanders -om het even samen te vatten- als individualisten; als open voor verandering. Nederlanders kennen weinig machtsafstand en de samenleving is een feminieme ('zachte') samenleving. Wat dat betreft lijkt Nederland qua volksaard steeds meer op het -overigens economisch opvallend succesvolle- Scandinavie.

Maar de overheid richt zich al jaren op de VS: naar een masculiene en concurrentie-gerichte prestatie-maatschappij, waarbij veel overheidsvoorzieningen overgeleverd worden aan de markt. Met andere woorden, waar Nederlanders qua levensgevoel steeds meer aansluiten bij Scandinavie, koerst het kabinet de Atlantische oceaan over, richting Boesj de Tweede.
CDA-ideoloog Klink mag ook even reageren. Zijn commentaar is voorspelbaar. De bevolking snapt het niet. We moeten het beter uitleggen.