Ambtenaar mag zijn mening organiseren - NRC

Den Haag, 21 juli.  Ambtenaren horen loyaal te zijn aan hun minister, ongeacht hun eigen politieke voorkeur. Toch verenigen ambtenaren  op rijksniveau zich op juist hun persoonlijke politieke voorkeur. Zo'n 130 ambtenaren van GroenLinks-signatuur zijn verenigd in het zogeheten AmbtoNetwerk. De Tweede-Kamerleden Luchtenveld en Wilders (het was Geluk, BP)  (beiden VVD) vroegen opheldering aan minister Remkes van Binnenlandse Zaken. Verhoudt zo'n netwerk zich wel met de beperkingen in de ambtenaren (bedoeld wordt: Ambtenarenwet, BP) over de vrijheid van meningsuiting voor ambtenaren?

Remkes vindt van wel. En hij wees er zijn partijgenoten op dat ook de VVD zo'n ambtelijk netwerk heeft: Liberaal publiek. In antwoord op de vragen van de twee Kamerleden zegt Remkes dat het in een democratische rechtsstaat van belang is "dat ambtenaren zich niet onnnodig belemmerd voelen om hun mening te geven over onderwerpen die het overheidsbeleid betreffen". Volgens Remkes is het enige beperkende criterium de vraag of uitlatingen van een individuele ambtenaar diens functievervulling in de weg staan.

Het AmbtoNetwerk van GroenLinks-ambtenaren bestaat sinds december 2001 en is opgericht door twee GroenLinkse ambtenaren. Zij wilden ervaringen uitwisselen met andere GroenLinksers op departementen, bijvoorbeeld over de vraag hoe collega's omgaan met het feit dat er gewerkt moet worden met ambtenaren van een andere politieke kleur (op de website staat: met bewindspersonen van een andere politieke kleur. Met collega's die VVD stemmen hebben we geen enkel probleem natuurlijk! BP)

Het netwerk telt inmiddels 130 ambtenaren van onder meer de departementen van Buitenlandse zaken, Binnenlandse Kaken en Koninkrijksrelaties, Sociale Zaken en Werkgelegenheid,  en Volksgzondheid, Welzijn en Sport. Het netwerk organiseert openbare debatten over onder meer de verhouding tussen politiek en ambtenarij. Op de website van het AmbtoNetwerk worden activiteiten genoemd als 'stellingendiners' waarbij aanwezigen geacht worden om een discussiestelling mee te nemen en inhoudelijke bijeenkomsten die alleen toegankelijk zijn voor 'ambto's'.  Een aantal leden van het netwerk is bezig met een essayboek over de toekomst van de overheid. Wie tot het netwerk behoort - het lidmaatschap van GroenLinks is overigens niet verplicht- krijgt twee keer per jaar een nieuwsbrief.

Overigens bestaan dergelijke ambtelijke netwerken in Nederland niet alleen rond politieke gzindheid. Er bestaan ook netwerken voor onder meer allochtone, homoseksuele en vrouwelijke ambtenaren.