Kusjes, Neelie

Amsterdamse School (Vrijheidslaan, als ik het goed heb)

In 1960 leefde 2/3 van de wereldbevolking op het platteland. In 2020 zal 2/3 in de stad leven. Nogal een verschuiving in zestig jaar tijd. Dat maakt het belangrijk om na te denken over hoe we onze steden in de toekomst leefbaar houden.

Sociale ongelijkheid vergroot.
'Global City Regions: Trends, Theory, Policy' van Allen J. Scott is een belangrijk boek voor mensen die nadenken over globalisering en de invloed daarvan op steden. Eén van de problemen die gesignaleerd worden is een groeiende economische en sociale ongelijkheid in die steden. Men verwacht een kleine, puissant rijke elite van mensen die hooggeschoold werk doen en daar goed mee verdient. Aan de andere kant worden de laaggeschoolde banen steeds vaker uitbesteed, waardoor druk ontstaat om de lonen laag te houden. Mensen met laaggeschoolde banen zien dus steeds minder perspectief. Bovendien trekt de overheid zich steeds verder terug: overheidsvoorzieningen die juist voor minder verdienende mensen belangrijk zijn, zoals maatschappelijk werk, onderwijs en gezondheidszorg, worden minder toegankelijk en van slechtere kwaliteit. Kijk maar eens naar de Amerikaanse binnensteden. Vaak zijn alle voorzieningen daaruit weggetrokken en blijft alleen politie over. Je krijgt dus steden met aan de ene kant rijken in afgeschermde ommuurde wijken met private beveiliging en alle luxe die ze zich wensen, en aan de andere kant ghetto's voor de armen.

Overheid kan ongelijkheid tegengaan...
In het genoemde boek staat een bijdrage van Susan Fainsein, die deze hypothese onderzoekt. Klopt het, kennen geglobaliseerde wereldsteden inderdaad meer inkomensongelijkheid? Ze vergelijkt daartoe New York, Parijs, Tokyo, Londen en.... de Randstad met elkaar. En komt onder meer tot de conclusie dat het volkshuisvestingsbeleid van Nederland ertoe leidt dat mensen van ongelijke economische status gewoon door elkaar blijven wonen, en dat dat sociaal-economische polarisatie, zoals de ontwikkeling van 'ghetto's', tegengaat. Uniek, en succesvol.

...maar Minister Dekker wil dat niet.
Maar helaas. Onder dat systeem is nu door minister Dekker een bommetje gelegd. Ze heeft aan Brussel gevraagd of dat wel mag, met die woningbouwcorporaties, die met overheidssteun werken en zo lagere huren kunnen vragen. De uitslag is voorspelbaar bij Neelie. Die zegt dan natuurlijk nee. Volgens Brussel (lees: Neelie) is dat oneerlijke concurrentie en moeten de Woningbouwcorporaties het grootste deel van hun woningen gaan afstoten aan commerciële verhuurders. De woningbouwverenigingen kunnen dan alleen nog maar verhuren voor het onderste deel van de markt. Dat betekent het einde van het verschijnsel dat arm en rijk door elkaar kunnen wonen. Nog meer dan nu met stadsvernieuwing en renovatie vaak gebeurt, zullen de armeren verbannen worden naar onaantrekkelijke, goedkope wijken met slechte huizen.

Liberaal complot?
Voorzitter René van Genugten van de Woonbond vermoedt een liberaal complot. Minister Dekker moest onder druk van de kamer haar liberalisatieplannen van de huurmarkt intrekken. Dekker denkt dat een vrije huurmarkt meer doorstroming teweegbrengt en meer nieuwbouw. Maar commerciele verhuurders gaan natuurlijk niet bijbouwen, die gedijen juist uitstekend bij schaarste. Dan kunnen ze zonder veel moeite woekerprijzen vragen. Liberalisatie van markten heeft bij mijn weten vaak geleid tot hogere prijzen, minder service (taximarkt) en minder transparantie (ziektekostenverzekeringen).
Van Genugten denkt dat Dekker, samen met Zalm en Kroes, dit omweggetje via Brussel bedacht hebben om de liberalisatie opnieuw op de agenda te zetten. Zalm profiteert natuurlijk van de verkoop van het woningbestand van de Corporaties want al dat geld zal weer richting staatskas vloeien.

Markt of maatschappij?
Wat je kunt verwachten is dat middeninkomens, die straks commercieel moeten gaan huren, veel meer kwijt zijn. En dat de sociale ongelijkheid zal toenemen. Want dit is natuurlijk een pracht van een armoedeval: op het moment dat je wat gaat verdienen moet je commercieel gaan huren waardoor je toch weer meer geld kwijt bent. Wie wordt hier uiteindelijk beter van? De markt. Maar niet de maatschappij.
Ik krijg alweer bijna spijt van mijn voor-stem voor de 'Grondwet'.