Right to live? What life?

Een boek dat als een rode lap op conservatieve stieren werkt. Dat is "Freakonomics" van Steven Levitt en Stephen Dubner. Levitt zegt niets te weten van beurs, inflatie en importtarieven maar hij houdt geloof ik wel van cijfers en van het doorprikken van vastgeroeste denkpatronen.

Onder andere buigt hij zich over de criminaliteit. In de jaren '90 nam die plotseling sterk af: New York werd de veiligste van alle grote steden. Kwam het door het lik-op-stuk-beleid van Giuliani? Van het afschaffen van de bijstand door Bill Clinton? Nee, zegt Levitt: het kwam doordat in 1973 abortus legaal werd. Illegale abortussen zijn duur en daardoor alleen te betalen door de middenklasse. Maar nu gingen de prijzen omlaag. Ook arme vrouwen konden nu abortus laten plegen. Is dat belangrijk? Ja: een kind dat in armoede opgroeit en door één ouder wordt opgevoed loopt een veel grotere kans om tot criminaliteit over te gaan. Het krijgt eenvoudigweg niet de aandacht en zorg en ondersteuning die het nodig heeft. Doordat vrouwen nu geboorteplanning konden toepassen, werden er minder kinderen geboren in die groep. Dus moesten de misdaadcijfers 20 tot 25 jaar later wel afnemen. En inderdaad: de staten met de hoogste abortuscijfers gaven 25 jaar later ook de grootste afname te zien in criminaliteit.

Conservatieven, nooit vies van een beetje retoriek, staan nu op hun achterste benen: wat suggereert u nu, moeten we abortus inzetten als crime-fighting-tool? Onzinnig, want dat is het punt helemaal niet. Er is iets heel anders aan de hand.

De vrouwenbeweging die destijds pleitte voor het recht op vrije abortus deed omdat ze ervan overtuigd was dat hoe meer mogelijkheden vrouwen hadden om hun zwangerschappen te plannen, hoe beter de omstandigheden zouden zijn om hun kind op te voeden - en dus hoe beter het later zou terechtkomen. Het recht op vrije abortus draagt -net als de Pil in het ziekenfonds- bij aan die keuzevrijheid.

De Conservatieven zetten daar het "right to live" tegenover. Maar Conservatieven hechten soms meer aan fraai klinkende maar abstracte principes dan aan de concrete werkelijkheid. Het recht om te leven wordt een ietwat cynisch gegeven als de overheid vervolgens bezuinigt op onderwijs, welzijn, gezondsheidszorg en werkgelegenheidsprogramma's voor armen. Alleen gevangenissen, die worden wel in snel tempo bijgebouwd momenteel. De plek waar die kinderen opgroeien, wordt er zo niet beter op.

Hm....recht op leven? Een waardig leven voor iedereen, dat is pas een uitdaging.

Maar afgezien daarvan, het boek van Levitt en Dubner schijnt de moeite waard te zijn, alleen al vanwege de heilige huisjes die omver worden gegooid.