herinneringsmedaille

Srebrenica-gangers willen een medaille. Dat zou helpen hun traumatische stress te verwerken. Ik kan het niet helpen, ik moet dan weer denken aan de foto van overste Tom "don't shoot the piano player" Karremans die een borrel drinkt met Mladic. En aan hossende Nederlandse militairen die vieren dat ze ontsnapt zijn uit Srebrenica - geen schot gelost hebbend om de duizenden aan hen toevertrouwde moslims te beschermen. Okee, ze kregen geen luchtsteun, granted. Maar toch: geen schot, alleen een borrel.

Sinds 1990 zijn er bij mijn weten tenminste vier Nederlandse soldaten omgekomen bij vredesoperaties. Twee in Irak, twee in voormalig Yugoslavië. Maar ook hulpverlening in oorlogsgebieden wordt steeds gevaarlijker. Er schieten me zo minstens 7 gedode hulpverleners te binnen: een AzG-medewerker in Darfur; AzG-er Pim Kwint in Afghanistan; in Burundi kwam in 1999 Saskia von Meijenfeldt om. En dan staat me nog bij het geval van een hulpverlener die met zijn gezin probeerde te vluchten aan gewapende groepen: het hele gezin van vier personen werd doodgeschoten.
Strijdende groepen houden zich steeds minder aan de heersende conventies dat je hulpverleners niet mag beschieten. Een UN-vlag of een Rode Kruis-vlag betekent minder dan vroeger. Hulpverleners moeten er steeds meer rekening mee houden dat zij een levensgevaarlijk beroep hebben. Ook het beroep van journalist wordt trouwens steeds gevaarlijker: denk maar aan Sander Thoenes.

Maar hulpverleners en journalisten zien het als een deel van hun vak. Geen hulpverlener gaat meer weg zonder dat die zich beseft wat het gevaar is. Ze zetten zich in voor mensen en dragen willens en wetens het risico dat ze gewond of gedood worden.

Het trauma van machteloos zijn is vaak moeilijker te verwerken dan wanneer je, hoe symbolisch ook, weerstand hebt kunnen bieden of iets hebt kunnen ondernemen (ja sorry maar ik heb daar ooit eens voor doorgeleerd). Misschien, misschien is het toch maar beter als de Nederlandse legerleiding daar de volgende keer wat rekening mee wil houden.