Hoe terrorisme te bestrijden?

De New York Review of Books heeft deze keer een feature over terrorisme. Dat werd tijd want de laatste tijd regent het natuurlijk boeken daarover. De NYRB doet er eventjes zeven, dus dat is een mooie gelegenheid om up to date te raken.


9/11

Wat meteen opvalt is het gebrek aan consensus over wat Al Qaida nu eigenlijk is en hoe de organisatie in elkaar zit. De meningen lopen uiteen van een enorm groot en goed ge-equipeerde organisatie met vele uitgebreidde ondergrondse bases in Tora Bora (volgens Rumsfeld en Bush, toen ze net Afghanistan waren binnengetrokken) tot een redelijk zootje ongeregeld, dat als organisatie niet veel meer voorstelt, maar waarvan de aanpak, de stijl, de wereldvisie en de methoden door veel andere groepen nagevolgd worden (volgens Jason Burke in "Al Qaeda: Casting a shadow of Terror").


Most wanted.

Of dat nu waar is of niet, de belangrijkste actie van de regering-Bush was vervolgens de oorlog verklaren aan Afghanistan en Irak. Was dat effectief? In Afghanistan is Bin Laden niet gepakt. In Irak zijn massavernietigingswapens nooit gevonden. Een verband tussen Iraq en Al Qaeda is nooit aangetoond, maar het vervelende is dat dat er nu langzamerhand wel begint te komen. Kleine groepjes in Iraq beginnen Bin Laden's methoden te omhelzen. De Amerikanen hebben er een vruchtbare voedingsbodem voor gecreëerd.

Als je daar goed over nadenkt, is de war on terror tamelijk onverantwoord. Intussen wordt er nauwelijks geïnvesteerd in bescherming van de bevolking. In America the Vulnerable betrekt Stephen Flynn nuchter de stelling dat terrorisme een onderdeel vormt van het dagelijks leven, of we het nu willen of niet. En dat we er dus mee om moeten leren gaan. Betekent dat: meer bevoegdheden voor politie en geheime diensten? Invoering van een identificatieplicht terwijl dat niet werkt?
Nee, het betekent: beter voorbereid zijn om de bevolking te helpen en bij te staan als er iets gebeurt - en daarmee de gevolgen van terrorisme in toom te houden. Bijvoorbeeld door grensbewaking - en dan vooral screening van vracht in containers en in vliegtuigen die de VS binnenkomen, te verbeteren. Die is nu allerbelabberst, betoogt Flynn. Ziekenhuizen zouden beter voorbereid moeten zijn op het helpen van grote aantallen slachtoffers. Chemische industrie is onvoldoende beveiligd. En zelfs zoiets simpels als beschermende kleding voor hulpdiensten is onvoldoende aanwezig.

De paniek waarmee een terroristische aanval gepaard gaat, veroorzaakt enorme sociale en economische schade. Om over de politieke schade nog maar te zwijgen. De regering-Bush reageert eerder met meer geheimhouding, met beroep op intelligence die meermalen fout is gebleken, en met repressie dan met eerlijke voorlichting. Mensen worden behandeld als babies in plaats van als burgers, vindt Flynn. Op de lange termijn doet dat schade aan democratie en burgersschap.


vredesdemo

De grote verdienste van het artikel is dat duidelijk wordt dat er meerdere manieren zijn om op terrorisme te reageren. Dat repressie en oorlog niet de enige manier is, maar dat er manieren zijn die onze maatschappij en de manier waarop wij leven, de vrijheden waar we trots op zijn, beter intact laten.