en, weten jullie het al?

... nu je mag stemmen over de Europese Grondwet?


Echte Europese Capucino!Had je niet gedacht hè?

"Vergelijk eens een kop Amerikaanse koffie -groot, waterig, slap en smakeloos maar wel véél voor weinig geld- met een italiaanse espresso: piepklein kopje dat met veel allure in enorme machines wordt klaargemaakt. Maar een smáák!"

Een artikel dat zo begint, heeft meteen mijn aandacht. De New York Review of Books bespreekt drie boeken over Europa. Twee ervan zijn een beetje simpele "Europa-doet-alles-beter-dan-de-VS"-boeken. Bedoelt om de lezers even de stuipen op het lijf te jagen. Timothy Reid (in"The United States of Europe, the New Superpower and the End of American Supremacy") en Jeremy Rifkin ("The European Dream: How Europe's vision of the future is quietly eclipsing the American Dream") stellen dat Europa misschien wel achterloopt in economisch herstel, maar wel veel beter zorgt voor haar burgers. Gezondheidszorg en onderwijs zijn voor iedereen gegarandeerd; en bovendien krijgen Europeanen veel beter onderwijs voor elke geinvesteerde euro (dollar) dan de Amerikanen. In de VS groeit de afstand tussen arm en rijk al jaren; Europeanen slagen er beter in om weelde te herverdelen. Amerikanen zijn grotere milieuvervuilers en doen veel minder aan ontwikkelingshulp. Puh!

Een beetje overdreven. Als dat nou typisch is voor Europa, dan is het flinterdun. Maar misschien is er wel iets te benoemen. Aan haar lange geschiedenis van oorlog en geweld heeft Europa respect voor mensenrechten overgehouden en respect voor menselijke waardigheid. Zo benoemt Walter Schwimmer in zijn -in de NYRoB niet besproken- boek "The European Dream" een van de uitgangspunten van Europese identiteit.

Europa's echte uitdagingen, vindt de NYRoB, liggen niet zozeer op het economisch inhalen van de VS, maar op een heel ander gebied. Op de eerste plaats de aanwezigheid van grote aantallen moslims, en een polarisatie die langzaam maar zeker heeft geleid tot "arson, assaults and assassinations" (brandstichting, aanvallen en aanslagen). En daaraan gerelateerd: Europa grenst langzamerhand aan met Midden-Oosten, zeker als Turkije is toegetreden. Een zo confronterende aanpak als de VS zou Europa niet bepaald helpen; integendeel. De aanpak van de VS in Irak, Israël en degelijke bedreigt ook de stabiliteit in Europa. Dat maakt de relatie met het Midden-Oosten voor Europa tot een uitdaging.


Europese identiteit: in opbouw.

Timothy Garton Ash schreef het derde besproken boek: " Free world: America, Europe and the Surprising Future of the West". Het Westen moet een manier gaan vinden om beter samen te werken, want over twintig jaar is China -en vervolgens India- een supermacht geworden. Wat kan Europa en de VS binden? Garton Ash valt terug op een belangrijk motto van Franklin D. Roosevelt: 'freedom from want; freedom from fear, freedmo from human and ecological oppression'. Die rare Neocons en Republikeinse nitwits, betoogt Garton Ash, die overigens erg tegen Europese eenwording zijn, die blijven echt niet voor eeuwig zitten. En dan wordt het tijd voor een gezamenlijk Europees-Amerikaans project. Al was het maar om één reden: de toenemende globalisering. Die niet zozeer economisch van aard is, maar cultureel en sociaal: "Having lost the comfort of our geographical boundaries, we must in effect rediscover what creates the bond between humans that consitute a community".

Giscard d'Estaing is geen Thomas Jefferson, betoogt de NYRoB. En die Europese Grondwet is geen bijzonder verlichte tekst. Het gaat vooral over procedures hoe beslissingen genomen moeten worden nu al die nieuwe lidstaten zijn toegetreden. Erg veel verlichte principes staan er helaas, helaas niet in. Maar iets is beter dan niets, vindt de NYRoB. En de Europeanen hebben ondanks de twijfels en bureaucratisch gedoe misschien wel een diepergaande, meer geschikte identiteit voor deze tijden van globalisering dan die zelfingenomen Amerikanen.

Maar ja. Intussen. Weten jullie het al?