Saturday, August 21, 2004

De voorspellende waarde van Star Trek

Ik ben een Trekkie. Vooral TNG (The Next Generation) en VOY (Star Trek Voyager) spreken me zeer aan. Maar nu maak ik me ongerust.
Juist omdat Star Trek zo goed is.

Wat is het geval?
Star Trek heeft bij het ontwikkelen van nieuwe series steeds goed gekeken naar het realiteitsgehalte van de technische mogelijkheden die ze schetsten in de serie. Steven Hawking heeft bijvoorbeeld bevestigd dat de Warp-motor in principe een mogelijke technische ontwikkeling was. De hand-communicatortjes die in de tijd van captain Kirk zo revolutionair leken, hebben we nu: mobieltjes-met-camera. En zo voort.

Maar de makers van de serie hebben in de keuze van personages ook altijd goed de maatschappelijke ontwikkelingen geobserveerd, en ze waren heel goed in staat daarop in te spelen. Aan de personages van Star Trek kun je precies de dominante maatschappelijke en culturele trends aflezen.
Captain Jean-Luc Picard, in de eind zeventiger/begin tachtiger jaren, was een prater, een socio-type. Dat was toen in. Vervolgens kwam de serie Deep Space Nine, met de zwarte weduwnaar Benjamin Sisko als kapitein. Dat paste wel enigszins bij de ietwat sombere jaren tachtig. Vervolgens verscheen, begin jaren negentig, de absoluut briljante Captain Kathryn Janeway als captain van Voyager: een voorbeeld voor vrouwelijk leidersschap, dat toen in zwang kwam.
Maar nu.

In de nieuwe serie, Star Trek: Enterprise, figureert Captain Jonathan Archer, die verdacht veel op Bush lijkt. Hij slaat zich letterlijk overal doorheen. Weg met de filosofische bespiegelingen van Jean-Luc Picard, weg met de inspirerend en toch toegankelijk leidersschap van Captain Janeway. Het gaat weer om ouderwets de wil op leggen. Wij tegen zij.


In de Vrij Nederland van deze week beschrijft Joshua Livestro hoe in de VS het politieke centrum verschoven is van het Noorden naar het uiterst conservatieve Zuiden. Waar witte mannen de dienst nog uitmaken - en niet van plan zijn om hun macht af te staan. Waar nog geldt dat "a man's got to do what a man's got to do", en waar de grote motor staat achter het afschaffen van het recht op vrije abortus. Waar echt christelijke waarden nog gelden, en waar homoseksualiteit en vrouwenemancipatie taboe zijn.

Dus, ja, waar ik bang voor ben, is dat Star Trek het weer bij het rechte eind heeft.