Hoe kom je uit een lockdown?

Dit stuk van Follow the Money is het beste stuk over hoe uit de lockdown te komen dat ik in weken heb gelezen. En het grappige is, het gaat niet eens erg over lockdown. Het gaat over hoe om te gaan met onzekerheden.

Bij twijfel niet inhalen.

Er is nog heel erg veel onbekend over Corona. Heel veel dat we niet weten. Maar het is een gevaarlijke ziekte, dat weten we wel. wat moet je dan doen? Dan ga je uit van het voorzorgsbeginsel: Bij twijfel niet inhalen. Niet versoepelen als je bijvoorbeeld nog niet weet of kinderen besmettelijk kunnen zijn of niet. We leven nog een tijd in onzekerheid. Wat we wel weten, is dat dit een virus is, en virussen groeien exponentieel. In het begin gaat het schijnbaar langzaam, daarna razendsnel. Dat ziet er zo uit:

Dag 1: 1 besmetting
Dag 2: 2 besmettingen
Dag 3: 4 besmettingen
Dag 4: 8 besmettingen
Dag 5: 16
Dag 6: 32
Dag 7: 64
Dag 8: 128
Dag 9: 256
Dag 10: 512
Dag 11: 1024
Dag 12: 2048
Dag 13: 4096
Dag 14: 8192
Dag 15: 16384
Dag 16: 32768 besmettingen.
Na 17 dagen zit je al op 65536, na drie weken op een miljoen.

Dat gaat echt te snel om niet heel voorzichtig te zijn. Dat geldt zeker als je nog heel veel niet weet over de ziekte - behalve dan dat de ziekte ernstig is. Als je bijvoorbeeld nog niet weet of mensen anderen kunnen besmetten als ze geen symptomen hebben, kun je er maar beter van uit gaan dat dat wèl zo is. Die cruciale fout maakte het RIVM in het begin (ze gokte: geen symptomen, geen besmettingen), en daardoor greep de ziekte om zich heen. Onbegrijpelijk eigenlijk. Want wat is een symptoom? Als ik een enorme bikkel ben, zal ik rond blijven lopen en vinden dat er niets aan de hand is, maar intussen wel hele volksstammen besmetten.

Stappenplan.

1. Eerst moet je het aantal besmettingen heel erg terugdringen. Nog veel verder dan nu, zodat je de besmettingen terug kunt voeren op individuele gevallen. Dat betekent dat we nog een paar weken onder lockdown zouden moeten, totdat de R, de besmettingsgraad, heel dicht bij 0 zit.

2. En dan kun je individuele gevallen die toch nog opduiken, testen en isoleren. De testcapaciteit bij de GGD moet dus omhoog. Goed contactonderzoek doen. En dat doe je gewoon door mensen te vragen wie ze hebben gezien en gesproken. Die app werkt niet, is niet wenselijk en niet nodig. En zeker als je niet test, is een app gewoon onzin zoals Karin Spaink helder uitlegde. Je moet wel de gevallen heel goed registreren, zodat je real time overzicht hebt van de aantallen en ontwikkelingen.

3.  Pas bij kleine aantallen besmettingen heb je de ziekte min of meer zo onder controle dat je kunt gaan kijken of en hoe je de lockdown kunt versoepelen. Dan pas kun je stap voor stap de versoepeling van ingestelde maatregelen verkennen. Het is belangrijk om daarbij de effecten scherp te blijven monitoren, om nieuwe golven te voorkomen. Dus je moet genoeg kunnen blijven testen en contactonderzoek doen. Daar staat of valt het mee.

“Flattening the Curve” moet dus niet gaan over het terugbrengen van het aantal besmettingen totdat de intensive care afdelingen het aan kunnen. Flattening the Curve moet gaan over dat er voldoende testcapaciteit is om de besmettingen te kunnen traceren. En dàn kunnen ze in de zorg ook weer even met een gerust hart ademhalen. Dat hebben ze wel verdiend.

Kudde-immuniteit? Gevaarlijk.

Nederlandse regering lijkt nog steeds te streven naar “kudde-immuniteit”, waarbij er dus veel mensen besmet rondlopen. Dat terwijl we nog heel weinig weten over de manier van besmetten. Met veel potentiële besmettingen en zieken zit je meteen weer op een enorme pandemie. Kijk naar het cijferreeksje van de exponentiële groei hierboven. En het vervelende is: de tijd van besmetting naar ziekte, oftewel de incubatietijd, lijkt twee weken te zijn. Pas twee weken later worden mensen ziek- dus voordat je het echt doorhebt, heeft de besmetting al stevig om zich heen gegrepen. Dat is dus echt spelen met vuur, alleen maar om nu een paar weken eerder uit lockdown te kunnen. Daar komt bij, dat we niet weten of je immuun blijft, als je de ziekte gehad hebt. De eerste berichten geven aan dat immuniteit niet langdurig is, maar slechts een paar maanden. Zoiets als griep. Dat krijg je ook gewoon volgend jaar weer.

Welke versoepeling eerst?

Dus we moeten verder terug, met de aantallen besmettingen. En dan moet je stap voor stap gaan kijken welke versoepeling je toestaat. Daarbij moet je uitgaan van wat de grootste impact heeft op het welzijn en welbevinden van mensen. De horeca mag nu wel het hardste schreeuwen, maar is het essentieel voor de samenleving om de horeca als eerste open te gooien? Of willen we eerst versoepeling in de verpleeghuizen en ouderenzorg? Ik vind zelf het laatste. En die keuzes moet je helder communiceren.

Duitsland onder Merkel werkt via het stappenplan hierboven. En Merkel is niet dom. Ze is gepromoveerd natuurkundige, dus zij snapt cijfers. Deze aanpak is doorbijten, zeker. Maar beter doorbijten dan jaren aanmodderen. Het liefst zou ik aansluiten bij de Duitse aanpak. Merkel for President.